مصطفی صادقی| کارشناسی ارشد اقتصاد
1395/11/13
تعداد بازدید:
مقدمه
با توجه به وضعیت سیاسی و اقتصادی و تحمیل تحریم‌های ظالمانه و همه جانبه در سال‌های اخیر به کشورمان، با رهنمودهای رهبر معظم انقلاب اسلامی و تأکید ایشان مبنی بر بها دادن و توجه کردن به ظرفیت‌های داخلی و اتکا و اعتماد به توانمندی‌های بومی کشور، امروز شاهد آن هستیم که نقشه‌های شوم دشمنان انقلاب، نقش بر آب شده است و حتی باید بیان کرد که در طول این سال‌ها عدو با خواست خداوند متعال برایمان سبب خیر شد و توانستیم در بسیاری از زمینه‌ها به خودکفایی برسیم و روی پای خودمان بایستیم و بدون شک با داشتن مدیریتی جهادی و دنبال کردن سیاست‌های اقتصاد مقاومتی که از سوی رهبر معظم انقلاب مطرح شده است، می‌توان سریعتر و با شتابی بیشتر به سوی اهداف کلان انقلاب اسلامی حرکت کرد.
در ابلاغیۀ رهبری به رؤسای قوای سه گانه و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام که در آن سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی بر اساس بند ۱ از اصل ۱۱۰ قانون اساسی و پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام تعیین شده نیز تأکید شده است که پیروی از الگوی علمی و بومی برآمده از فرهنگ انقلابی و اسلامی، عامل شکست و عقب‌نشینی دشمن در جنگ تحمیلی اقتصادی علیه ملت ایران خواهد شد، همچنین اقتصاد مقاومتی خواهد توانست در بحران‌های رو به افزایش جهانی، الگویی الهام‌بخش از نظام اقتصادی اسلام را عینیت بخشد و زمینه و فرصت مناسب را برای نقش آفرینی مردم و فعالان اقتصادی در تحقق حماسه اقتصادی فراهم کند. این برنامۀ هدفمند باید در تمامی بخش‌های کشور، مخصوصا قسمت‌هایی که می‌توانند الگویی برای سایر نهادها و سازمان‌ها باشند، با همتی استوار پیاده شود. مجموعۀ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را می‌توان از طلایه‌داران این امر دانست به طوری که رهبر معظم انقلاب اسلامی فرموده‌اند: «مسئولیت‌پذیری سپاه پاسداران در طرح‌های سازندگی کشور نشان‌دهندۀ عظمت روح، تعهدپذیری، شجاعت و خطرپذیری در میدان‌های بزرگ تجربه نشده و عزم و همت انقلاب اسلامی است.»
سامانۀ مدیریتی و اجرایی این قرارگاه، جهاد گونه است. همین رویکرد جهادی، آن را در بین رقبای خود شاخص ساخته است.
لذا بر آن شدیم تا به معرفی قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا؟ص؟ یکی از زیرمجموعه‌های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، بپردازیم که با مروری بر کارنامه‌اش از آغاز تا امروز، می‌توان به وضوح فعلیت‌بخشیدن به مطالب فوق را مشاهده کرد. در ادامه به گوشه‌ای از اهداف، ویژگی‌های بارز و کارهای انجام شده و در دست اجرای این قرارگاه خواهیم پرداخت.
1. نحوه ایجاد قرارگاه خاتم الانبیاء
درطول سال‌های دفاع مقدس یگان‌های مهندسی با توجه به روحیۀ اعتقادی و مردم محوری، با بکارگیری امکانات محدود موجود و استفاده از ابتکار و خلاقیت‌ها در امور مهندسی اقدام به احداث خاکریز، راه، پل، سنگر و ... می‌نمودند. سه نمونه از آن ابتکارها که در عملیات‌ها، تأثیر تعیین‌کننده‌ای داشت شامل:
▪ ایجاد جادۀ هورالعظیم به طول ده‌ها کیلومتر
▪ احداث پل شناور خیبر به طول ۱۴ کیلومتر
▪ احداث دو پل عظیم بر روی رودخانۀ اروند به طول ۹۰۰ متر بوده است.
پس از پایان دفاع مقدس، شرایط ویژه‌ای برای فعالیت‌های مهندسی در مجموعۀ سپاه ایجاد گردید. بر اساس اصل ۱۴۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران که نیروهای مسلح را در زمان صلح موظف به مشارکت در بازسازی و سازندگی می‌نماید و بر مبنای ابلاغ فرماندهی کل قوا در سال ۱۳۶۸ مبنی بر مشارکت مهندسی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران در بازسازی و سازندگی کشور؛ پس از جنگ، با استفاده از تجارب گذشته بخشی از امکانات و منابع انسانی در سازمان مستقلی تحت عنوان قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا؟ص؟ سازماندهی شده و وارد عرصه سازندگی گردیدند.
2.ویژگی‌های بارز قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا(ص)
پس از آشنایی با چگونگی ایجاد قرارگاه، شاید این سؤال به ذهن آید که نهادهای زیادی با عملکرد مشابه این قرارگاه وجود دارد، پس چه چیزهایی باعث شده که قرارگاه خاتم‌الانبیا؟ص؟ را به عنوان پیشرو در این بین بدانیم؟ سامانۀ مدیریتی و اجرایی این قرارگاه، جهاد گونه است. همین رویکرد جهادی، آن را در بین رقبای خود شاخص ساخته است. مدیریت جهادی یعنی غیرممکن، غیرممکن نیست و با تکیه بر ظرفیت‌های بی‌شمار داخلی می‌توان فعل خواستن را به معنای واقعی کلمه صرف کرد و فتح هر قلۀ دوردست و ناممکن را ممکن و میسر ساخت. برخی از ویژگی‌های شاخص قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا؟ص؟ عبارتند از:
2-1.آرمان‌خواهی
روحیۀ آرمان‌خواهی در مقابل محافطه‌کاری قرار دارد اما عده‌ای تبلیغ و وانمود می‌کنند که آرمان‌خواهی مخالف واقع‌گرایی است و این اشتباه است و جلوی پیشرفت را می‌گیرد. آرمان‌خواهی با واقع‌گرایی هیچ تضادی ندارد و آرمان‌های والا را می‌توان با تلاش و همت، شجاعت و ریسک‌پذیری آگاهانه به واقعیت تبدیل کرد. این روحیه را می‌توان با صراحت تمام در ساختار و تفکرات این قرارگاه مشاهده نمود. این مجموعه توانسته است با عینیت بخشیدن به این ویژگی و تعریف دقیق و هدفمند آرمان‌های خود که در راستای آرمان‌های انقلاب اسلامی است، آبادانی هر چه بیشتر این مرز و بوم را در زمینه‌های مختلف عمرانی و سازندگی به ارمغان آورد. به عنوان مثال اگر ما روزگاری دست به عصا راه می‌رفتیم و در زمینه‌های مختلف راه‌سازی چشم به خارج از کشور داشتیم، امروز باید با افتخار بیان کنیم که قرارگاه جهادی خاتم‌الانبیا؟ص؟;با تجربه و با دستیابی به دانش فنی روز در زمینۀ راه‌سازی قادر به اجرای هر گونه پروژه راه‌سازی، راه‌آهن و باند فرودگاه در سطح کشور می‌باشد. پروژه‌هایی که در این حوزه توسط این قرارگاه با موفقیت به بهره‌برداری رسیده‌اند، گواهی بر این ادعا می‌باشند. برخی از این پروژه‌های عظیم عبارتند از:
▪ زیرسازی راه‌آهن کرمان - زاهدان
▪ راه‌آهن دو خطۀ تهران - مشهد
▪ زیرسازی قطعات ۲۰، ۲۱ و ۲۲ را ه‌آهن اصفهان - شیراز
▪ احداث آزادراه اهواز – بندر امام
▪ احداث قطعه اول پروژۀ بزرگراه ارتباطی پالایشگاه پارسیان به پالایشگاه عسلویه
▪ زیرسازی قطعۀ سوم راه‌آهن مراغه - ارومیه
▪ زیرسازی بخش ایران راه‌آهن تربت حیدریه - خواف - هرات
▪ آزادراه تهران – ساوه
2-2.برنامه‌ریزی هدفمند و متناسب با نیاز
یک مجموعه در صورتی می‌تواند به موفقیت برسد که برای کارهای خود متناسب با زمان و نیازی که موجود است یک برنامۀ هدفمند و مدون را تعریف نماید. در همین راستا قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا؟ص؟ نیز با توجه به شرایط فعلی کشور و نیازهای موجود، برنامه‌ریزی خاصی را در کنار سایر فعالیت‌های خود در چهارچوب سازندگی و آبادانی کشور در نظر گرفته است.
شرایط اقلیمی و جغرافیایی کشور و لزوم مقابله با بحران کم آبی باعث شده است تا در سال‌های اخیر عنایت و توجه مسئولان محترم کشور به این حوزه مضاعف شده و مدیریت صحیح منابع آب موجود یکی از مهمترین اولویت‌های کاری کشورمان باشد. در این راستا توسعۀ طرح‌های آبخیزداری ، گسترش سدها، شبکه‌ها و کانال‌های آبیاری و زهکشی می‌تواند گام مهمی در مهار منابع آب و مدیریت ذخایر، شبکه‌های توزیع و مصرف باشد که این قرارگاه نیز با این رویکرد توانسته است در زمینۀ احداث سد و بندهای انحراف، آثاری ارزشمند از خود بر جای گذارد.
از جمله سدها و بندهای مهمی که با تلاش این قرارگاه به بهره‌برداری رسیده‌اند می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
▪ سد کرخه
▪ سد آغ چای
▪ سد سبلان
▪ سد گاران و تکمیل تونل انحراف آب
▪ سد بافت
▪ سد چاه نیمه ۴ زابل
▪ سد سیرجان
▪ سد حسنلو
▪ سد زولا
▪ سد سهند
▪ سد آیدوغموش
همچنین با توجه به نقش ویژۀ آبیاری و زهکشی در توسعۀ کشاورزی، آبادانی، احیای اراضی و در نتیجه، محرومیت‌زدایی، این قرارگاه با اجرای پروژه‌های بزرگ و عظیم در گرایش کانال و شبکۀ آبیاری و زهکشی، توانایی‌های خود را در این زمینه به نمایش گذاشته است.
در همین رابطه طرح‌های زیر به مرحلۀ بهره‌برداری رسیده‌اند:
▪ احداث قطعۀ دوم زهکش اصلی دشت آزادگان
▪ قطعه دوم و چهارم کانال انتقال آب شهید چمران
▪ شبکۀ آبیاری و زهکشی ناحیه عمرانی R۲ (خوزستان)
▪ شبکۀ اصلی دشت لیشتر
▪ کانال مرکزی زرینه رود
▪ کانال زه آب بر دهخدا
▪ طرح آبیاری و زهکشی کرخه - دشت آزادگان
▪ شبکه اصلی آبیاری و زهکشی اردبیل واحد عمرانی یکم
▪ اجرای شبکه توزیع آبیاری تحت فشار از سد حسنلو نقده
▪ کانال کنترل سیلاب خلف آباد
▪ آبیاری و زهکشی طرح رامشیر
و با عنایت به ذخایر عظیم معدنی که به عنوان یک موهبت الهی در اختیار ما قرار دارد و نظر به نیاز مبرم کشور به فرآورده‌های معدنی به عنوان صنعت مادر، قرارگاه خاتم‌الانبیا؟ص؟ انجام فعالیت‌های معدنی را در حوزه‌های اکتشاف، استخراج و فرآوری صنایع معدنی در دستور کار خود قرار داده است.
با اهتمام به درون‌زایی می‌توان فرصت و میدان عرض اندام را به جوانان متعهد و متخصص داخلی داد تا این کار علاوه بر شکوفایی استعدادهای داخلی، بی‌نیاز شدن از پیمانکاران خارجی و رسیدن به خودکفایی، اشتغال‌زایی به همراه داشته باشد و نرخ بیکاری را در کشور کاهش دهد.
این قرارگاه با بهره‌گیری از متخصصین مجرب معدن (اکتشاف) و زمین‌شناسی و همچنین تجهیز خود به پیشرفته‌ترین ماشین‌آلات روز دنیا در زمینه اکتشاف، هم اکنون به عنوان یکی از توانمندترین پیمانکاران این عرصه به شمار می‌رود که امکانات و توانایی فعالیت در کلیۀ شاخه‌های اکتشافی از جمله موارد ذیل را دارد :
▪ طراحی شبکۀ اکتشاف و ارائۀ طرح اکتشاف
▪ حفر گمانه‌های اکتشافی و نمونه‌گیری در اعماق و شرایط مختلف
▪ حفر تونل
▪ عملیات ژئوشیمیایی و ژئوفیزیکی
▪ عملیات چاه‌پیمایی و ژئوالکتریک و پردازش اطلاعات حاصله
2-3.تکیه بر درون‌زایی ملی و خودکفایی
عامل مهم مدیریت جهادی عبارت است از خودباوری و اعتماد به نفس ایمان به کمک الهی. با اهتمام به درون‌زایی می‌توان فرصت و میدان عرض اندام را به جوانان متعهد و متخصص داخلی داد تا این کار علاوه بر شکوفایی استعدادهای داخلی، بی‌نیاز شدن از پیمانکاران خارجی و رسیدن به خودکفایی، اشتغال‌زایی به همراه داشته باشد و نرخ بیکاری را در کشور کاهش دهد. قرارگاه خاتم‌الانبیا؟ص؟ نیز با استفاده از تجارب ارزشمند کسب شده در دوران دفاع مقدس، از ابتدای تأسیس، حضور مؤثر و چشمگیری در زمینۀ احداث تونل داشته است و با توجه به اجرای انواع تونل با کاربری‌های مختلف در مقاطع و اشکال بزرگ، پیچیده و فنی در حال حاضر به عنوان یکی از بزرگ‌ترین پیمانکاران این رشته محسوب می‌شود. برخورداری قرارگاه از کامل‌ترین و پیشرفته‌ترین ماشین آلات حفاری و کسب دانش فنی روز، توانسته است کشور را در زمینه ساخت تونل تا حد قابل انتظاری&160;خودکفا نماید و این با خودباوری، اعتماد به متخصصین داخلی و کمک خداوند متعال حاصل شده است. در همین راستا این نهاد در حال انجام پروژه‌های عظیمی که در ذیل آورده شده است می‌باشد.
▪ خط ۷ متروی تهران
▪ خط ۲ قطار شهری مشهد
▪ اجرای عملیات انتقال خط آهن تهران - تبریز به زیر زمین در منطقه ۱۷ و ۱۸ تهران
▪ تونل صدر ـ نیایش بخش شرقی
▪ قطعه ۲ تونل انتقال آب سد تنظیمی کرج به تهران
▪ تونل انتقال آب زاینده‌رود به کاشان
▪ تونل انتقال آب کانی سیب
▪ تونل کمکی فاضلاب ابوذر
▪ سامانه انتقال آب سبز کوه به چغاخور
▪ تونل انحراف سد بختیاری
2-4.تلاش بی‌وقفه و مداوم
از دیگر ویژگی‌های ممتاز این مجموعه محرومیت زدایی و حضور پر رنگ در مناطق محروم، ناامن و دور افتاده می‌باشد. از بدو پیروزی انقلاب اسلامی، بنیان‌گذار کبیر انقلاب، حضرت امام خمینی (ره) تمام هم و غم خود را به حمایت از محرومین گماشتند به طوری که پیروزی انقلاب را مرهون زحمات و جانفشانی‌های مستضعفان می‌دانستند. توصیه همیشگی حضرت امام به مسئولین، رسیدگی به محرومین بود به گونه‌ای که آنها را ولی نعمت‌های ما دانسته و صریحاً فرمودند؛ بر هیچ کس پوشیده نیست آن طبقه‌ای که این نهضت را به ثمر رسانید، طبقه محروم بود. پس از رحلت حضرت امام (ره)، مقام معظم رهبری به تأسی از امام راحل، این امر مهم را سرلوحۀ امور قرار داده و فرمودند: "محرومیت‌ها با تلاش مسئولین و مردم ریشه‌کن شود." در راستای تدابیر معظم له، به منظور عمق بخشی داخلی و تثبیت کارآمدی نظام، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران اقدام به تشکیل و راه‌اندازی سازمانی تخصصی در جهت محرومیت‌زدایی نموده است. با توجه به رسالت سپاه پاسداران که پاسداری از انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن در برابر سه طیف تهدید سخت، نیمه‌سخت و نرم و کمک به توسعه و تعمیق انقلاب اسلامی در داخل می‌باشد؛ مأموریت سپاه در راستای عمق بخشی داخلی عبارت است از:
▪ کمک به دولت در سازندگی و کارهای امدادی و اجرای طرح‌های ملی با بهره‌گیری از توان مازاد.
▪ هر مأموریتی که مقام معظم رهبری در امور پاسداری از انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن ابلاغ فرمایند.
به همین منظور فرماندۀ محترم کل سپاه راه‌اندازی قرب کوثر را برای اجرای پروژه‌های محرومیت‌زدایی در سطح کشور به قرارگاه خاتم‌الانبیا؟ص؟ ابلاغ نمودند تا قدمی دیگر در راستای آبادانی هر چه بیشتر کشور بعد از پیروزی انقلاب اسلامی برداشته شود.
از دیگر ویژگی‌های ممتاز این مجموعه محرومیت زدایی و حضور پر رنگ در مناطق محروم، ناامن و دور افتاده می‌باشد.
2-5.مدیریت دانش بنیان
با نگاه علمى به مسائل کشور، و توجّه به علم، و پیوند دادن علم و صنعت و کشاورزى، تحریمها بى‌اثر خواهد شد. دید مدیریت دانش محور به این معنا نیست که کارها در انحصار دانشمندان قرار خواهد گرفت بلکه تجربه‌ها و مهارت‌های صاحبان صنعت، کارگران و کشاورزانی که سال‌های متمادی کارهای بزرگی را بر اساس تجربه انجام داده‌اند نیز بسیار حائز اهمیت است. در همین راستا این قرارگاه با ایجاد مؤسسات خدمات مشاوره‌ای و با بهره‌گیری از دانش مهندسی و توان اجرایی خود و کسب تجربیات در پروژه‌های مختلف، دانش مهندسی اکثر پروژه‌ها، مخصوصاً پروژه‌های ویژه را که تاکنون در اختیار شرکت‌های چند ملیتی و خارجی بوده است، بومی‌سازی کرده و با اجرای ده‌ها پروژه، اکنون در سطح بین المللی به رقیبی توانا برای شرکت‌های دیگر تبدیل شده است. برخی پروژه‌ها که از این راه با موفقیت توسط این نهاد انجام شده‌اند عبارتند از:
▪ انجام خدمات مدیریت طرح مطالعات فاز یک پروژه خط ۲ قطار شهری تبریز
▪ مطالعات شناسایی و توجیهی پروژه روگذر خلیج فارس
▪ مطالعات و خدمات مهندسی ژئوتکنیک و مقاومت مصالح در مورد پروژه بازنگری مطالعات طرح سد و نیروگاه آبی گتوند علیا
▪ مطالعات ژئوتکنیک و مقاومت مصالح، تزریق آزمایشی سیمان و آزمایش‌های آزمایشگاهی طرح سد و نیروگاه بلبر
▪ خدمات ژئوتکنیک نیروگاه برق آبی ارس
▪ عملیات مطالعات ژئوتکنیک تکمیلی و تزریق آزمایشی مرحله اول سد داریان
▪ عملیات حفاری‌های اکتشافی و آزمایشگاهی (مطالعات مرحله دوم طرح سبزکوه)
▪ خدمات مشاوره اکتشاف نفت
▪ طراحی تقاطع‌های غیر همسطح شهر کرمان
2-6.میدان دادن به ابتکار و خلاقیت
با استفاده از این ویژگی می‌توان راه‌های نرفته و میان‌بر را تشخیص داد و آنها را عملیاتی نموده و از حدأقل امکانات، حداکثر استفاده را با بهره‌وری مناسب نمود. به طور مثال در اختیار داشتن امکانات وسیع، تجهیزات، نیروی انسانی متخصص در امر طراحی، ابتکارات و خلاقیت‌های بی‌شمار در ساخت و نصب سازه‌های سنگین فلزی، موجب شهرت قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا؟ص؟ به عنوان یکی از مهمترین مجریان و پیمانکاران این صنعت در کشور شده و با انجام این اقدامات، برگ زرین دیگری بر افتخارات این قرارگاه در عرصه صنعت کشور افزوده است. در همین راستا این نهاد فعال دارای توانمندی در حوزه‌های ذیل می‌باشد:
▪ طراحی و ساخت اسکله و سکوهای دریایی
▪ طراحی، ساخت و نصب سازه‌های فلزی پالایشگاه‌ها
2-7.اعتمادسازی
هر حرکتی که اعتماد و حمایت مردم را داشته باشد، موفق است. این یکی دیگر از ویژگی‌های این قرارگاه است که توانسته با گرفتن گواهینامه‌های استاندارد محقق شود. تاکنون بیشتر گروه‌های اجرایی آن موفق به اخذ استاندارد ISO-۹۰۰۱ و بعضی استانداردهایٍ TS-۲۹۰۰۰و OHSAS-۱۸۰۰۱ شده و همچنین این گروه‌ها دارای ۵۵ نوع پایۀ درجه یک در رشته‌های مختلف بوده که قرب را به عنوان یک پیمانکار توانمند در کشور مطرح و منجر به ارایۀ پروژه‌های مهمی همچون خط انتقال گاز عسلویه به ایرانشهر، خط هفت مترو تهران، مجتمع پتروشیمی کاویان، طرح توسعۀ بندر شهید رجایی، بندر شهید بهشتی و ... شده است. این فعالیت‌های بی وقفۀ قرب منجر به ابلاغ فرماندهی کل قوا در سال ۱۳۸۴ مبنی بر “همکاری با دولت در کار سازندگی حتی به صورت بیش از گذشته اقدام شود." گردید.
2-8.توان فنی، کیفی و کمی بالا
تعداد پروژه‌هایی که این قرارگاه در سطح ملی و کشوری داشته است بالغ بر ۱۸۳۶ پروژه می‌باشد. چنین کمیت قابل تأملی نشان از کیفیت بالا و توان فنی کم نظیر این نهاد جهادی دارد.
2-9.عزم راسخ و پولادین
ممکن ساختن ناممکن‌ها، تحقق آرمان‌های والا در بحث سازندگی و صرف فعل خواستن، از عزمی راسخ و پولادین حکایت دارد که در سرتاسر این قرارگاه از صدر تا ذیل آن را می‌توان لمس کرد. عزمی که ما را در بسیاری از زمینه‌ها در دوران جنگ تمام عیار اقتصادی و اوج تحریم‌های تحمیلی و ظالمانه نه تنها متزلزل نکرد بلکه به خودکفایی رساند و روی پای خودمان استوار نمود و شعار پر مغز «ما می‌توانیم» را عینیت بخشید.
3.الگوی مدیریت جهادی در جنگ اقتصادی
به نظر می رسد که با الهام از این ویژگی‌های بیان شده و قرار داشتن کشور در یک جنگ تمام عیار اقتصادی نیازمند اجرای الگویی مشابه برای ساماندهی قرارگاهی جهادی به‌منظور مدیریت اقتصادی کشور هستیم که باید دارای این شاخص‌ها باشد.
انعطاف‌پذیری
باید یک قرارگاه اقتصادی برای مقابله با هجمههای اقتصاددارای ساختاری منعطف باشد تا توان تغییر متناسب با شرایط جدید را داشته باشد و تمام امکانات و استعدادهای درونی را متناسب با وضع جدید سامان دهد.
چابک بودن
عامل مهم و موثر دیگر در شکل‌دهی به یک مجموعه موفق جهادی ،دارا بودن ساختاری ستادی و چابک است.یکی از مهمترین دلایل ناکارآمدی‌های موجود در ساختارهای گسترده و کلان اجتماعی- اقتصادی وجود ساختارهای موازی و ناکارآمد می‌باشد. تجربه ثابت کرده است که مجموعه‌های موفق موجود با بکارگیری ظرفیت‌های خارج از سازمان و نهاد خود، هم حوزه نفوذ خود را گسترش داده اند و هم توان نظارتی خود را بالا برده اند. لذا با دارا بودن ستاد اقتصادی قدرتمند و با نفوذ عملا می‌توان بسیاری از مشکلات موجود در اقتصاد مانند فضای کسب و کار و... را بهبود بخشید.
مردم محوری
استفاده از پتانسیل مردم در پیشبرد امور و میدان دادن به آنها در جهت ابتکارات جدید و واگذار کردن اقتصاد به مردم
درون زایی
یکی از موارد مهم در شرایط جنگ بالا بردن توان درونی نیروها و اتکا به آنان می باشد، با توجه به وجود دشمن خارجی و غیر قابل اعتماد بودن فضای خارج و نیازمندی به سامان دادن درونی اقتصاد،
از نکات مهمی که در اقدامات شایسته سربازان مهندسی قرارگاه خاتم مشهود است و انتظار می‌رود فعالان رسانه‌ای به آن تأکید داشته باشند اقدام به موقع، صرفه‌جویی در هزینه‌ها و استفاده از دانش فنی روز است.
لذا در کاری که عنوان جهادی را یدک می‌کشد، پشتکار، ابتکار، صبر و استقامت و تلاش بی‌وقفه در حرکت به سوی هدف به همراه خودباوری، عزت نفس و اعتماد و ایمان به کمک و یاری الهی، ابزار کار و توشۀ راه است. هیچ وقت نباید به پیشرفت‌های حاصله اکتفا نمود و قانع شد چرا که قانع شدن به آن حدی که رسیده‌ایم، ما را متوقف و دچار رکود خواهد کرد.
برای اینکه بخواهیم یک قرارگاه اقتصادی موفق داشته باشیم ابتدا باید رویکرد مناسبی را در پیشبرد اهداف تعیین نمود. مناسب‌ترین رویکرد برای چنین قرارگاهی، رویکردی جهادی، انعطاف پذیر، فرصت ساز، مولد، درون‌زا، پیشرو و برون‌گرا است. دانش محور بودن آن با توجه به وضعیت علمی امروز کشور و وجود دانشمندان، متخصصان، شرکت‌های دانش بنیان و افراد مبتکر فراوان که مهمترین زیرساخت اقتصادی یک کشور که همان نیروی انسانی است، می‌باشند، بسیار در دسترس و منطقی است. توجه به این موضوع به صورت خودکار چرخۀ علم تا ثروت را به راه می‌اندازد و رونق اقتصادی را نتیجه می‌دهد. توجه به علم و ایجاد پیوند بین علم، صنعت و کشاورزی، تحریمها را بی‌اثر خواهد کرد.
----------------------------------
پدافند اقتصادی، ش 11، مهر ماه 1394، صص25-28
